Czołg Obiekt-775 "Naleśnik"

Obiekt-775 to jeden z bardziej zaawansowanych prototypów broni pancernych rozwijanych przez Związek Radziecki w okresie zimnej wojny. Opracowany w 1958 roku pod kierunkiem P.P. Isakova w ChTZ (Czelabińska Fabryka Traktorów), był pierwszym w Związku Radzieckim pojazdem specjalizowanym w niszczeniu czołgów za pomocą rakiet. 

Projekt i rozwój

Konstrukcja Obiektu-775 bazowała na kadłubie serii T-10, jednak wprowadzono do niej kilka istotnych innowacji, takich jak hydromechaniczna skrzynia biegów, pneumatyczne zawieszenie wspomagane oraz duże koła jezdne z amortyzacją wewnętrzną, zapożyczone z Obiektu-770. Eksperymentalne uzbrojenie zamontowano w nisko profilowanej wieżyczce, co dodatkowo zwiększało trudność w trafieniu tego pojazdu przez przeciwnika.

Pierwsza wersja Obiektu-775 była uzbrojona w wczesną wersję pocisku przeciwpancernego 'Kobra’, wystrzeliwanego bezpośrednio przez lufę 160mm gładkolufowego działa-wyrzutni. Prototyp mógł pomieścić 18 pocisków 'Kobra’ w automatycznym ładowarce. Uzbrojenie dodatkowe obejmowało 14,5mm karabin maszynowy KPWT oraz 7,62mm karabin maszynowy SGMT.

Mimo iż koncepcja pojazdu uznano za perspektywiczną, pierwsza wersja systemu 'Kobra’ nie spełniła oczekiwań, co doprowadziło do zakończenia prac nad pierwotnym Obiektem-775 30 maja 1960 roku. Rozwój systemów rakiet przeciwpancernych jednak nie został przerwany i w 1962 roku rozpoczęto prace nad drugą iteracją pojazdu, która osiągnęła fazę prototypowych testów w 1963 roku.

Pierwszy prototyp Obiektu-775 został wówczas przystosowany do nowego, również gładkolufowego, 125mm działa-wyrzutni D-126S PU (puskovaya ustanovka) z dwuosiową stabilizacją działa, teraz wyposażonego w pocisk kierowany 'Rubin’, opracowany przez biuro konstrukcyjne KBM w Kołomnie pod kierunkiem B. I. Szawirina.

Uzbrojenie

125mm rakietowy pocisk kierowany 'Rubin’ miał zasięg 4000 metrów przy prędkości lotu 550 m/s i, dzięki zastosowaniu automatycznego ładowania, szybkostrzelność 4-5 pocisków na minutę. Jego kumulacyjna głowica bojowa o masie 5,5 kg mogła przebić 500 mm pionowego pancerza RHA (Rolled Homogeneous Armor). 'Rubin’ był jednak dużym i nieporęcznym pociskiem o długości 1,5 metra.

125mm pocisk niekierowany 'Bur’ z napędem rakietowym został opracowany w NII-147 pod kierunkiem głównego inżyniera A. N. Ganichewa. Pocisk 'Bur’ miał deklarowany maksymalny zasięg 9000 metrów przy prędkości lotu 650-700 m/s i szybkostrzelność 8-10 pocisków na minutę. 7,62mm karabin maszynowy zamontowany w wieżyczce był używany do celowania. Obiekt-775 miał masę bojową 44 ton metrycznych.

Załoga i dalsze losy

Oba warianty Obiektu-775 miały trzyosobową załogę: dowódcę (po prawej stronie broni), operatora broni (po lewej) oraz kierowcę-mechanika (umieszczonego centralnie).

Chociaż oba warianty Obiektu-775 ostatecznie nie weszły do masowej produkcji, prace nad prototypem były kontynuowane w postaci Obiektu-775. System rakietowy 9K112 'Kobra’, testowany na prototypie Obiektu-775, został pomyślnie rozwinięty i wszedł do standardowego uzbrojenia późniejszych czołgów podstawowych T-64B i T-80B.

Pierwszy prototyp Obiektu-775 przetrwał do dziś i jest obecnie eksponowany w Muzeum Techniki w Krasnogorsku na zachodnich przedmieściach Moskwy. Chociaż ostatecznie nie wszedł do produkcji, jego technologie i rozwiązania wpłynęły na późniejsze konstrukcje, które stały się integralną częścią radzieckiej strategii pancernej.