114
B-29 Superfortress nie był tylko bombowcem – był symbolem technologicznego przełomu. Wyposażony w nowoczesne systemy obrony i zdolny do operowania na ogromnych dystansach, B-29 był kluczowy w finalnych operacjach na Pacyfiku. Od nalotów na Tokio po zrzut bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki – zobacz, jak B-29 stał się jednym z najważniejszych bombowców XX wieku.
Bombowiec B-29 Superfortress był jednym z najbardziej zaawansowanych technologicznie samolotów swoich czasów. Jego hermetyzowana kabina pozwalała na loty na dużych wysokościach, co chroniło załogę przed wrogimi myśliwcami i artylerią przeciwlotniczą. Zdalnie sterowane wieżyczki strzeleckie zapewniały precyzyjną obronę, co stanowiło istotną innowację w porównaniu z innymi bombowcami.
Najbardziej znany z operacji na Pacyfiku, B-29 odegrał kluczową rolę w zrzuceniu bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki, kończąc II wojnę światową. Jego duży udźwig bombowy i zasięg przekraczający 8 000 km czyniły go idealnym do misji dalekosiężnych. Po wojnie B-29 kontynuował służbę podczas wojny koreańskiej, zanim został zastąpiony przez bardziej nowoczesne bombowce, takie jak B-47 Stratojet.
Widok B-29 "Enola Gay" w powietrzu tuż przed zrzutem pierwszej bomby atomowej na Hiroszimę w trakcie II wojny światowej.
Górny strzelec B-29 obsługujący zdalnie sterowane karabiny maszynowe.
Załoga bombowca "Enola Gay" na płycie lotniska przed misją, która zmieni bieg II wojny światowej.
Proces instalacji bomby "Little Boy" w komorze bombowej B-29 "Enola Gay"
Dane Techniczne:
- Producent: Boeing
- Załoga: 11 osób (pilot, drugi pilot, bombardier, nawigator, radiooperator, mechanik pokładowy, tylni strzelec, 5 strzelców pokładowych)
- Długość: 30,71 m
- Rozpiętość skrzydeł: 43,05 m
- Wysokość: 8,46 m
- Powierzchnia nośna: 161,27 m²
- Masa własna: 32 607 kg
- Masa maksymalna (startowa): 60 555 kg
Napęd:
- Silniki: 4 silniki gwiazdowe Wright R-3350-23 Duplex-Cyclone
- Moc silników: Każdy silnik rozwijał moc 2 200 KM (1 640 kW)
Osiągi:
- Prędkość maksymalna: 574 km/h na wysokości 9 600 m
- Prędkość przelotowa: 350 km/h
- Zasięg: 5 230 km z pełnym ładunkiem bomb
- Zasięg maksymalny: 8 019 km
- Pułap operacyjny: 9 710 m (przy pełnym obciążeniu), maksymalny 10 400 m
- Wznoszenie: 5,2 m/s
Uzbrojenie:
- Uzbrojenie defensywne:
- 10 działek Browning M2 kal. 12,7 mm (zdalnie sterowane wieżyczki)
- 1 działo kal. 20 mm (w tylnej części samolotu)
- Ładunek bombowy:
- Standardowy udźwig bomb: do 9 000 kg
- Maksymalny udźwig bomb: ładunek konwencjonalny do 10 000 kg
Wyposażenie specjalne:
- Kabina ciśnieniowa: Pierwszy bombowiec wyposażony w hermetyzowaną kabinę umożliwiającą loty na dużych wysokościach.
- System zdalnego sterowania wieżyczkami strzeleckimi: Każda wieżyczka była sterowana przez załogę zdalnie z kabiny za pomocą celowników analogowych.
Wyjątkowe cechy:
- Użycie bomb atomowych: B-29 „Enola Gay” i „Bockscar” były użyte w misjach zrzucenia bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki w 1945 roku.
- Wytrzymałość i zasięg: Zaprojektowany do długodystansowych misji strategicznych, głównie na obszarze Pacyfiku.
Funkcje załogi:
Załoga bombowca B-29 Superfortress składała się z 11 osób, z których każda miała określoną rolę w prowadzeniu misji bojowych. Oto funkcje załogi:
- Pilot: Odpowiedzialny za sterowanie samolotem i ogólne dowodzenie załogą podczas lotu. Pilot kierował manewrami B-29, zwłaszcza w trakcie startu, lądowania i wykonywania misji.
- Drugi pilot: Pomagał głównemu pilotowi w prowadzeniu samolotu, pełniąc funkcje wspomagające. Mógł przejąć stery w przypadku zmęczenia pilota lub awarii.
- Bombardier: Odpowiedzialny za celowanie i zrzucanie bomb. Bombardier używał precyzyjnego celownika Norden, aby zapewnić dokładność podczas bombardowania.
- Nawigator: Planował i monitorował trasę lotu, zapewniając, że samolot dotrze do celu. Nawigator obsługiwał także przyrządy nawigacyjne i wspierał bombardiera podczas przygotowań do zrzutu bomb.
- Mechanik pokładowy: Monitorował pracę czterech silników, kontrolował systemy techniczne samolotu i dbał o prawidłowe funkcjonowanie wszystkich urządzeń pokładowych. Mechanik miał także możliwość regulacji mocy silników i był kluczowy podczas długodystansowych lotów.
- Radiooperator: Utrzymywał łączność radiową z bazą oraz innymi samolotami w grupie. Odpowiadał za wysyłanie i odbieranie kluczowych komunikatów, które były istotne dla koordynacji misji.
- Górny strzelec pokładowy: Obsługiwał zdalnie sterowaną wieżyczkę górną, której zadaniem była obrona samolotu przed atakami z góry i od tyłu. Mógł sterować jednym lub więcej karabinami maszynowymi, w zależności od potrzeby.
- Dolny strzelec pokładowy: Obsługiwał dolne wieżyczki strzeleckie, chroniąc samolot przed atakami myśliwców z dołu. Zdalnie sterowane wieżyczki zapewniały szerszy zasięg obronny.
- Boczni strzelcy pokładowi: Byli odpowiedzialni za obronę bocznych sektorów samolotu, obsługując wieżyczki umieszczone na bokach kadłuba. Współpracowali z innymi strzelcami, by pokryć jak największy obszar obrony.
- Tylni strzelec: Obsługiwał ogonową wieżyczkę strzelecką, chroniąc tył samolotu przed atakami. Był to kluczowy członek załogi w obronie przed myśliwcami nadlatującymi od strony ogona samolotu.
Każdy członek załogi pełnił istotną funkcję, a ich skoordynowane działania były kluczowe dla sukcesu misji bombowych B-29, które często odbywały się na dalekich dystansach, pod ciężkim ogniem wroga.
Jaką odegrał kluczową rolę B-29:
- Naloty na Tokio (9-10 marca 1945): B-29 przeprowadziły największy konwencjonalny nalot bombowy II wojny światowej na Tokio. Nalot z użyciem bomb zapalających spowodował rozległe pożary, które zniszczyły około 16 mil kwadratowych miasta i doprowadziły do śmierci ponad 100 000 ludzi. Był to jeden z najbardziej niszczycielskich ataków w historii wojskowości, wywierający ogromny wpływ na morale i zdolność obronną Japonii.
- Operacja Matterhorn (1944): Pierwsza duża operacja B-29 polegała na atakach na cele japońskie w południowo-wschodniej Azji z baz w Indiach i Chinach. Choć logistycznie skomplikowana, operacja Matterhorn stanowiła pierwszy pokaz zasięgu i możliwości bombowca B-29 w działaniach przeciwko japońskim siłom na dalekich frontach.
- Zrzut bomby atomowej na Hiroszimę (6 sierpnia 1945): B-29 o nazwie „Enola Gay” zrzucił bombę atomową o kryptonimie „Little Boy” na miasto Hiroszima. Był to pierwszy w historii atak z użyciem broni atomowej, który spowodował natychmiastową śmierć około 70 000 ludzi, a liczba ofiar wzrosła do ponad 140 000 w wyniku obrażeń i promieniowania. Misja ta była kluczowym momentem II wojny światowej.
- Zrzut bomby atomowej na Nagasaki (9 sierpnia 1945): B-29 o nazwie „Bockscar” zrzucił bombę atomową „Fat Man” na Nagasaki. Był to drugi i ostatni atak atomowy, który przyspieszył kapitulację Japonii, ostatecznie kończąc II wojnę światową. Eksplozja zabiła około 40 000 osób na miejscu, a liczba ofiar śmiertelnych w wyniku promieniowania i obrażeń wzrosła do około 70 000.
- Operacja Starvation (1945): B-29 uczestniczyły w operacji polegającej na zrzucaniu min morskich wzdłuż japońskich szlaków żeglugowych. Była to jedna z pierwszych operacji minowania z powietrza na tak dużą skalę, która skutecznie sparaliżowała japoński transport morski i zaopatrzenie, przyczyniając się do ostatecznego upadku Japonii.
- Wojna koreańska (1950-1953): Po II wojnie światowej B-29 wciąż odgrywał ważną rolę w operacjach bojowych, zwłaszcza w wojnie koreańskiej. Bombowce były wykorzystywane do prowadzenia strategicznych nalotów na cele północnokoreańskie, w tym infrastrukturę i fabryki. Choć były już wówczas zagrożone przez nowoczesne myśliwce, jak radzieckie MiG-15, B-29 wciąż był istotnym narzędziem prowadzenia działań wojennych.
Te misje cementowały reputację B-29 jako jednego z najpotężniejszych bombowców w historii, mając kluczowy wpływ na wynik wojny i rozwój strategii lotniczych.
Ciekawostki:
- Najdroższy projekt II wojny światowej: Program rozwoju i produkcji B-29 był najdroższym projektem lotniczym USA podczas II wojny światowej, kosztując więcej niż nawet program Manhattan, który doprowadził do opracowania bomby atomowej. Łączny koszt projektu wyniósł około 3 miliardów dolarów.
- Najdłuższa misja bojowa: 29 listopada 1950 roku, podczas wojny koreańskiej, bombowiec B-29 wykonał najdłuższą misję bombową w historii, trwającą ponad 20 godzin. Samoloty leciały z bazy Andersen na Guamie do Pjongjangu i z powrotem, pokonując dystans około 6 500 mil (10 460 km).
- Specjalnie dla misji atomowych: Samoloty B-29, które zrzuciły bomby atomowe na Hiroszimę i Nagasaki, były specjalnie zmodyfikowane. Te wersje, znane jako Silverplate, miały usunięte część uzbrojenia i opancerzenia, aby zmniejszyć wagę i zwiększyć zasięg, umożliwiając im przenoszenie ciężkich bomb atomowych.
- Prototypy „Matki i Syna” W latach 40. eksperymentowano z koncepcją „Matka i Syn” – używania jednego B-29 do przenoszenia mniejszego samolotu, XF-85 Goblin, który był mini-myśliwcem. B-29 miał wypuszczać mniejszy myśliwiec podczas misji, aby zapewnić ochronę. Koncepcja ta jednak nie była praktyczna i została porzucona.
- Rekordowe zrzuty bomb: B-29 odegrał kluczową rolę w nalotach bombowych na Japonię. W jednej z najbrutalniejszych misji, 9/10 marca 1945 roku, podczas nalotu na Tokio, B-29 zrzuciły ponad 1 500 ton bomb zapalających, wywołując pożar, który zniszczył dużą część miasta i zabił ponad 100 000 ludzi.
- Latająca baza badawcza NASA: Po zakończeniu wojny, kilka B-29 zostało używanych przez NASA (wówczas NACA) jako latające laboratoria badawcze. Służyły m.in. do testów wysokociśnieniowych kabin oraz różnych technologii, takich jak automatyczne systemy pilotażu.
- Wojna Koreańska: Chociaż B-29 odegrał swoją główną rolę w II wojnie światowej, był również intensywnie używany podczas wojny koreańskiej (1950-1953). W tych misjach B-29 prowadziły bombardowania strategiczne na cele w Korei Północnej, ale z czasem stały się bardziej narażone na nowoczesne myśliwce, takie jak radzieckie MiG-15.
- Tylko dwa zachowane w pełni sprawne egzemplarze: Dziś na świecie istnieją tylko dwa w pełni sprawne B-29: „Fifi” i „Doc”. Obydwa zostały odrestaurowane i regularnie biorą udział w pokazach lotniczych, stanowiąc wyjątkową pamiątkę historyczną.
-
B-52 Stratofortress to bombowiec strategiczny, który od ponad 60 lat służy jako filar amerykańskiej potęgi lotniczej. Dowiedz się, jak powstał, jakie są jego kluczowe specyfikacje i dlaczego wciąż jest niezastąpiony w XXI wieku.