Gloster Meteor – pierwszy odrzutowiec RAF, który pokonał V-1

Walka z V-1, rekordy prędkości i przełom w lotnictwie.

by Adam Matysiak

Wyobraź sobie, że jest rok 1944. Na niebie królują jeszcze tłokowe Messerschmitty i Spitfire’y, a tu nagle – bum! Wkracza Gloster Meteor, pierwszy brytyjski samolot odrzutowy, który zmienił zasady gry. Brzmi imponująco? I było! Ale zanim powiesz „Wow”, pozwól, że pokażę Ci, jak ten odrzutowiec stał się legendą.

Historia powstania

Meteor to dziecko wizjonerów z firmy Gloster Aircraft Company i genialnego Franka Whittle’a – pioniera silników odrzutowych. Pierwszy lot testowy odbył się w 1943 roku, a pełna służba bojowa ruszyła rok później. Czy był to game-changer? Owszem, ale nie bez wybojów. W czasie II wojny światowej Meteory nie walczyły z niemieckimi odrzutowymi Me 262, lecz… z latającymi bombami V-1, które skutecznie zestrzeliwały.

Brytyjski przełom w lotnictwie odrzutowym.
Gloster Meteor: Pierwszy odrzutowiec RAF, który przeszedł do historii

Specyfikacja techniczna

Meteor był konstrukcją prostą, ale skuteczną. Wyposażono go w dwa silniki turboodrzutowe, początkowo Rolls-Royce Welland, a później Derwent. To właśnie napęd czynił Meteora maszyną przełomową. Oto kilka kluczowych danych:

  • Prędkość maksymalna: 668 km/h (wersje wojenne), późniejsze modele przekraczały 900 km/h.
  • Zasięg: 965 km.
  • Uzbrojenie: Cztery działka Hispano Mk V kalibru 20 mm.
  • Warianty: F.1 (pierwsza wersja bojowa), F.3 (ulepszony napęd), F.4 (wzmocniona konstrukcja), T.7 (wersja szkoleniowa), NF.11/NF.14 (nocne myśliwce).

Cechy szczególne

Co czyniło Meteora wyjątkowym? Po pierwsze – prędkość i płynność lotu dzięki nowoczesnym silnikom. Po drugie – był to pionier technologii odrzutowej w Wielkiej Brytanii. Meteor pokazał światu, że tłokowce powoli odchodzą do lamusa.

Ale nie myśl, że Meteor był bez wad. Brak sprężarek osiowych oznaczał gorszą efektywność silnika, a sterowność na dużych wysokościach bywała, delikatnie mówiąc, problematyczna.

Modele i modyfikacje

Meteor przeszedł liczne modyfikacje od pierwotnego prototypu do wersji używanych w latach 50. i 60.:

  • F.1: Pierwsza produkcyjna wersja, używana głównie do zwalczania V-1.
  • F.3: Ulepszona aerodynamika i mocniejsze silniki Derwent.
  • F.4: Skrócone skrzydła, wzmocniona konstrukcja i wyższa prędkość maksymalna.
  • NF.11/NF.12/NF.14: Nocne myśliwce wyposażone w radar.
  • T.7: Dwumiejscowa wersja szkoleniowa.
  • PR.10: Wersja do rozpoznania fotograficznego.

Boje i zastosowania operacyjne

II wojna światowa

W czasie wojny Meteory odnosiły sukcesy głównie w niszczeniu bomb latających V-1. Maszyny te potrafiły nie tylko zestrzeliwać V-1 za pomocą działek, ale też stosowały unikalny manewr: podbijanie skrzydłem, by zaburzyć lot i spowodować katastrofę pocisku.

Wojna koreańska

Meteor trafił również na front wojny koreańskiej, gdzie zmierzył się z nowoczesnymi MiG-ami-15. Choć ustępował im w prędkości i zwrotności, doświadczeni piloci RAF potrafili wykorzystać jego zalety do wsparcia naziemnego oraz walk powietrznych.

Co się stało z Gloster Meteorami?

Większość Gloster Meteorów została wycofana z aktywnej służby do lat 60., choć w Wielkiej Brytanii niektóre egzemplarze przetrwały jako maszyny szkoleniowe i badawcze aż do 1980 roku. W innych krajach, takich jak Argentyna czy Brazylia, Meteory służyły jeszcze w latach 70. Po zakończeniu kariery wojskowej wiele z tych samolotów trafiło do muzeów na całym świecie.

Mimo że nie są już używane operacyjnie, kilka zachowanych egzemplarzy nadal lata. Są one w rękach prywatnych kolekcjonerów i organizacji historycznych, które organizują pokazy lotnicze. Widzowie mogą podziwiać te maszyny na takich wydarzeniach jak Royal International Air Tattoo w Wielkiej Brytanii. Każdy lot Meteora to jednak wielkie wydarzenie, ponieważ wymaga ogromnej troski o konserwację i bezpieczeństwo historycznego sprzętu.

Fakty i ciekawostki

Przełomowy lot z problemami
Podczas jednego z pierwszych lotów testowych Meteor niemal rozbił się na oczach premiera Winstona Churchilla. Problemy z silnikiem zmusiły pilota do dramatycznych manewrów, co Churchill skomentował: „Niech to lata, a nie tańczy!”

Rekord prędkości
W 1945 roku Gloster Meteor F.4 ustanowił światowy rekord prędkości, osiągając 975 km/h. Piloci opisywali ten lot jako niemalże „skok w przyszłość”.

Zakaz niskich przelotów
Meteor miał zakaz przelatywania na małej wysokości nad lotniskami, gdyż potężne silniki mogły dosłownie przewrócić wszystko na ziemi – od ludzi po sprzęt naziemny.

Znaczenie dla lotnictwa
Gloster Meteor to ikona, która zapoczątkowała erę odrzutowców. Jego konstrukcja i osiągnięcia zainspirowały kolejne pokolenia inżynierów, a sam Meteor stał się wzorem dla przyszłych konstrukcji, takich jak Hawker Hunter czy English Electric Lightning. Choć szybko został wyparty przez nowocześniejsze maszyny, pozostaje symbolem odwagi i innowacji.

Podsumowując na koniec Gloster Meteor to prawdziwy symbol przełomu w lotnictwie. Choć jego technologia szybko się zestarzała, to właśnie on utorował drogę dla odrzutowców, które na zawsze zmieniły sposób prowadzenia wojny i podróżowania w przestworzach. Meteor pozostaje ikoną – symbolem odwagi, innowacji i wizji, które zdominowały XX wiek. ✈️

Youtube

Miło nam, że przeczytałaś/eś ten artykuł do końca! Chcesz więcej takich treści?
Obserwuj nas w Google News!

Warto też zobaczyć!

guest
0 komentarzy
najstarszy
najnowszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments