Wyobraź sobie miejsce, gdzie codziennie wydobywa się kamienie warte miliony dolarów, a widok wyrobiska odkrywkowego kopalni jest tak ogromny, że widać go nawet z kosmosu. To właśnie Jwaneng – najbogatsze złoże diamentów na świecie, ukryta w sercu Botswany. Jak to możliwe, że w tak surowym klimacie pustyni Kalahari powstało jedno z najcenniejszych miejsc na ziemi? Odpowiedź tkwi pod powierzchnią…
Położenie geograficzne
Kopalnia diamentów Jwaneng znajduje się w Botswanie, około 160 km na zachód od stolicy kraju, Gaborone. Znajduje się na skraju pustyni Kalahari, w surowym i suchym klimacie, gdzie temperatura może przekraczać 40°C. Mimo tego trudnego środowiska kopalnia stała się prawdziwym diamentowym skarbem Botswany.
Historia odkrycia
Jwaneng, co w języku setswana oznacza „miejsce małych kamieni”, została odkryta w 1971 roku przez geologów pracujących dla firmy De Beers. W 1982 roku rozpoczęto wydobycie, a kopalnia szybko okazała się jednym z najbogatszych źredeł diamentów na świecie. To odkrycie miało przełomowe znaczenie dla gospodarki Botswany.
Eksploatacja i rozwój
Kopalnia Jwaneng jest kopalnią odkrywkową, co oznacza, że diamenty wydobywa się na powierzchni ziemi. Rozmiary odkrywki robią wrażenie – obecnie ma około 2 km średnicy i ponad 450 m głębokości. W planach jest jej pogłębienie do ponad 800 metrów, co pozwoli na dalsze wydobycie diamentów do 2035 roku.
Do transportu urobku wykorzystywane są gigantyczne wozidła technologiczne, takie jak Komatsu 930E i Caterpillar 793F, mogące przewozić ponad 300 ton skały naraz. Przy wydobyciu pracują koparki hydrauliczne, m.in. Liebherr R 996 oraz Cat 6040, które precyzyjnie ładują urobek na wozidła.
Proces sortowania kamieni wspomagają nowoczesne skanery rentgenowskie, które pozwalają oddzielić diamenty od skały na podstawie ich unikalnych właściwości optycznych. Kopalnia korzysta także z technologii automatyzacji pojazdów, zwiększając efektywność i bezpieczeństwo pracy.
Wydobycie i największe diamenty
Kopalnia Jwaneng rocznie wydobywa około 11 milionów karatów diamentów (około 2 200 kg). Ich łączna wartość szacowana jest na około 2,36 miliarda dolarów. W 2021 roku znaleziono tu jeden z największych diamentów w historii – kamień o masie 1098,3 karata. To jedno z największych znalezisk na świecie, ustępujące jedynie takim legendom jak Cullinan. Wcześniej rekordzistą kopalni był 446-karatowy diament odkryty w 1993 roku.
Znaczenie gospodarcze i wartość wydobycia
Jwaneng to filar gospodarki Botswany. Szacuje się, że sama kopalnia odpowiada za 60-70% przychodów Debswana Diamond Company (spółki należącej do De Beers i rządu Botswany). Diamenty stanowią około 60% eksportu Botswany i 25% PKB kraju, co pokazuje, jak wielkie znaczenie ma Jwaneng dla całego narodu. Przychody z wydobycia pozwoliły na rozwój edukacji, ochrony zdrowia i infrastruktury w kraju.
Problemy i wyzwania
Praca w kopalni oznacza ekstremalne warunki – wysoka temperatura, pył i hałas to codzienność. Kopalnia Jwaneng zatrudnia około 5800 pracowników, którzy codziennie mierzą się z wyzwaniami górniczego środowiska. W 2012 roku doszło do osunięcia się skał, co spowodowało tragiczną śmierć pracownika.
Choć poziom bezpieczeństwa jest wysoki, ryzyko wypadków nadal istnieje. Kopalnia zmaga się także z problemem wody, która musi być odpompowywana z coraz głębszych poziomów, a także z wyzwaniami związanymi z ochroną środowiska. Jwaneng stara się jednak działać ekologicznie, posiada certyfikat ISO 14001 i prowadzi rezerwat przyrody Jwana Game Park, gdzie żyją m.in. nosoroże białe.
Obecny stan i przyszłość
Obecnie Jwaneng przechodzi wielki projekt Cut-9, którego wartość wynosi 2 miliardy dolarów. Ma on pozwolić na wydobycie dodatkowych 53 mln karatów diamentów i przedłużenie żywotności kopalni do 2035 roku. Kolejnym krokiem będzie przekształcenie Jwaneng w kopalnię podziemną, co może uczynić ją największą podziemną kopalnią diamentów na świecie.
Ciekawostki
- Kopalnia jest tak duża, że widać ją z kosmosu na zdjęciach satelitarnych.
- Nazwa „Jwaneng” oznacza „miejsce małych kamieni”, ale skala jej wydobycia przeczy tej skromnej nazwie.
- W Jwaneng obowiązują niezwykle surowe środki ochrony diamentów – pracownicy poddawani są regularnym kontrolom, a kopalnia jest pilnie strzeżona.
- Botswana to kraj, który uniknął tzw. klątwy surowcowej – dzięki mądremu zarządzaniu diamentami stał się jednym z najlepiej rozwijających się państw Afryki.
Kopalnia Jwaneng to nie tylko miejsce wydobycia diamentów, ale symbol gospodarczego sukcesu Botswany. Z każdym kolejnym rokiem jej blask roztacza się coraz szerzej, a przyszłość tej diamentowej potęgi wygląda obiecująco.
-
Mirnyj to diamentowa stolica Rosji. Poznaj dzieje kopalni Mir, która przez dekady dostarczała diamenty na cały świat. Co kryje się w tej gigantycznej dziurze?