W pierwszych latach II wojny światowej żaden myśliwiec nie wzbudzał takiego respektu jak Mitsubishi A6M Zero. Został zaprojektowany jako lekki, szybki i śmiertelnie skuteczny. Przez krótki czas był dominującą siłą nad Pacyfikiem, pokonując wrogów swoją zwinnością.
Historia:
Mitsubishi A6M Zero, jeden z najważniejszych myśliwców II wojny światowej, był produkowany przez Mitsubishi Heavy Industries – japońską korporację przemysłową, która odgrywała kluczową rolę w rozwoju lotnictwa wojskowego w Japonii. Jego historia rozpoczęła się w połowie lat 30. XX wieku, kiedy Cesarska Marynarka Wojenna Japonii zleciła opracowanie nowoczesnego myśliwca pokładowego, zdolnego do operowania z lotniskowców.
Geneza:
W połowie lat 30. Japonia planowała rozwój nowoczesnego myśliwca, który miał zaspokoić wymagania japońskiej marynarki wojennej. W 1937 roku zlecono Mitsubishi Heavy Industries zaprojektowanie nowego samolotu, który miał zastąpić poprzedni model Mitsubishi A5M. Projekt prowadził inżynier Jirō Horikoshi, który postawił na konstrukcję lekką i zwrotną, co stało się później jedną z głównych cech wyróżniających Zero.
Prototyp A6M pierwszy raz wzbił się w powietrze 1 kwietnia 1939 roku, a po serii testów jego ostateczny model, A6M2, został przyjęty do służby w 1940 roku. Wkrótce Zero stało się podstawowym myśliwcem marynarki wojennej Japonii.
Wersje A6M Zero:
Produkcja obejmowała kilka różnych modeli, z których każdy był stopniowo ulepszany w miarę postępów wojny i potrzeb bojowych:
- A6M2 Model 21: Pierwsza szeroko produkowana wersja używana w bitwach na początku wojny, w tym podczas ataku na Pearl Harbor.
- A6M3 Model 32: Zmodernizowana wersja z większym silnikiem i krótszymi skrzydłami dla większej prędkości.
- A6M5 Model 52: Najbardziej masowo produkowana wersja, która miała poprawioną wytrzymałość, prędkość i zasięg.
- A6M7 Model 63: Wersja przeznaczona do ataków nurkujących i używana w misjach kamikaze pod koniec wojny.
Zastosowanie:
Mitsubishi A6M Zero, jako główny myśliwiec japońskiej marynarki wojennej, miał szerokie zastosowanie podczas II wojny światowej. Jego wszechstronność i unikalne cechy sprawiały, że był używany w różnych rolach bojowych.
Jedną z głównych ról Mitsubishi A6M Zero było eskortowanie bombowców i lotniskowców w misjach ofensywnych. Dzięki dużemu zasięgowi (ponad 3000 km z dodatkowym zbiornikiem paliwa), Zero mogło towarzyszyć bombowcom na długich dystansach, wspierając ich misje podczas ataków na cele aliantów.
Ochrona lotniskowców
Mitsubishi A6M Zero był także myśliwcem pokładowym na japońskich lotniskowcach, takich jak „Akagi” i „Kaga”. Jego zadaniem była ochrona lotniskowców przed atakami alianckich myśliwców. Działał też jako pierwsza linia obrony przed bombowcami nurkowymi i torpedowymi.
Do atakowania i niszczenia alianckich myśliwców i bombowców. Używał działka 20 mm i karabiny maszynowe 7,7 mm, które pozwalały na skuteczne eliminowanie wrogich maszyn.
Ataki nurkowe
W późniejszym etapie wojny, niektóre modele Zero (szczególnie A6M7) były przystosowane do wykonywania ataków nurkowych. Samoloty te mogły przenosić bomby do 250 kg, co pozwalało im atakować cele naziemne i okręty.
Misje Kamikaze
Pod koniec wojny, gdy Japonia zmagała się z niedoborem samolotów i pilotów, a sytuacja strategiczna pogarszała się, Zero zaczęło być wykorzystywane w misjach kamikaze. W desperackim akcie japońscy piloci używali swoich maszyn do ataków samobójczych na okręty alianckie, próbując zadać im jak największe straty.
Dane Techniczne
- Załoga: 1 (pilot)
- Długość: 9,06 m
- Rozpiętość skrzydeł: 12,0 m
- Wysokość: 3,05 m
- Powierzchnia nośna: 22,44 m²
- Masa własna: 1 680 kg
- Masa całkowita (bojowa): 2 796 kg
- Maksymalna masa startowa: 2 796 kg
Osiągi:
- Prędkość maksymalna: 533 km/h na wysokości 6 000 m
- Zasięg maksymalny: 3 105 km (z dodatkowym zbiornikiem paliwa)
- Pułap maksymalny: 10 000 m
- Prędkość wznoszenia: 915 m/min
Napęd:
- Silnik: 1 × Nakajima Sakae 12, 14-cylindrowy, chłodzony powietrzem, o mocy 940 KM (701 kW)
Uzbrojenie:
- Działka: 2 × 20 mm Type 99 w skrzydłach
- Karabiny maszynowe: 2 × 7,7 mm Type 97 zamontowane nad silnikiem
- Bomby: Mogły przenosić bomby do 250 kg (zazwyczaj 1 bomba pod kadłubem).
Inne cechy:
- Opancerzenie: Samolot nie posiadał pancerza ani samouszczelniających się zbiorników paliwa, co czyniło go lekkim i zwinny, ale bardzo wrażliwym na ogień przeciwnika.
Problemy z produkcją i jakością:
Podczas wojny japońska gospodarka wojskowa była obciążona rosnącymi stratami i problemami z dostawami surowców. Choć liczba produkowanych myśliwców była znacząca, jakość materiałów i szkolenie pilotów zaczęły spadać pod koniec wojny. Mimo to, Mitsubishi A6M Zero pozostał w służbie do samego końca konfliktu, choć jego rola zmieniła się, szczególnie w kontekście coraz częściej stosowanych misji kamikaze.
Mitsubishi A6M Zero było istotnym elementem japońskich sił zbrojnych, a jego masowa produkcja stanowiła kluczowy element planu Japonii na zdominowanie przestrzeni powietrznej na Pacyfiku. Pomimo jego początkowej skuteczności, w miarę upływu czasu i postępu technologicznego Aliantów, Zero zaczęło ustępować miejsca nowocześniejszym i lepiej opancerzonym maszynom.
Ciekawostki:
- Liczba wyprodukowanych sztuk? W sumie, w latach 1940–1945, wyprodukowano około 10 939 egzemplarzy Mitsubishi A6M Zero we wszystkich jego wersjach.
- Nazwa „Zero” – pochodziła od oficjalnego oznaczenia myśliwca przez Cesarską Marynarkę Wojenną Japonii: „Typ 0”, co nawiązywało do roku wprowadzenia samolotu – 2600 roku w japońskim kalendarzu cesarskim (1940 rok w kalendarzu gregoriańskim). Alianci nadali mu natomiast kodową nazwę „Zeke”, ale to „Zero” przylgnęło do niego na dobre.
- Zasada „boom and zoom” – alianci opracowali specjalną taktykę walki przeciwko A6M Zero, znaną jako „boom and zoom”. Polegała ona na tym, że alianccy piloci atakowali Zera z dużej wysokości, zyskując przewagę prędkości, a po oddaniu strzałów szybko się oddalali, nie dając Zero szansy na wykorzystanie swojej przewagi w zwrotności.
- Asy Przestworzy Japonii – Hiroyoshi Nishizawa był jednym z najbardziej znanych i utalentowanych japońskich asów przestworzy podczas II wojny światowej. Latając właśnie na słynnym myśliwcu Mitsubishi A6M Zero. Przypisuje się mu od 86 do 100 zestrzeleń w trakcie wojny. Zginął w 1944 roku, gdy samolot transportowy którym leciał jako pasażer, został zestrzelony.
- Inspiracja dla Aliantów – po raz pierwszy Alianci mieli okazję dokładnie zbadać A6M Zero, gdy w lipcu 1942 roku na Aleutach wylądował awaryjnie nieuszkodzony Zero. Amerykanie przejęli samolot, a jego analiza dostarczyła cennych informacji, które pomogły w opracowaniu lepszych taktyk i samolotów.
-
Znany z charakterystycznych „zębów rekina”, to jeden z najbardziej rozpoznawalnych myśliwców II wojny światowej. Poznaj jego fascynującą historię i kluczową rolę na niebie nad Afryką, Pacyfikiem i Azją!