Wyobraź sobie luksusowy hotel unoszący się osiem metrów nad ziemią. Na mostku kapitańskim stoi oficer, w środku pasażerowie popijają drinki w palarni cygar, a na górze spacerują po promenadzie. To nie statek, nie samolot, lecz kolos na czterech gigantycznych kołach. W latach 30. naprawdę próbowano to zbudować – i właśnie o tym opowiada historia „statku pustyni”.
Projekt z 1932 roku
Konstrukcja miała 26 metrów długości i 8 metrów wysokości. Kadłub zawieszono w specjalnej kołysce hydropneumatycznej, a całość opierała się na kołach o średnicy 4,6 metra. Napęd zapewniały dwa silniki Maybacha o łącznej mocy 1800 KM. Dodatkowy diesel o pojemności 7,5 litra obsługiwał instalacje pomocnicze.
Wnętrza przypominały raczej transatlantyk niż pojazd:
Dolny pokład: maszynownie i kwatery dla 11-osobowej załogi,
Główny: kabiny turystyczne, jadalnia i palarnia cygar,
Górny: prywatne apartamenty oraz promenada.
Pasażerowie mieli korzystać nawet ze spłukiwanych toalet – luksus nie do pomyślenia w samym środku Sahary.
Osiągi, które brzmiały jak bajka
Twórcy zakładali prędkość 48 km/h na wydmach i zasięg 6000 mil. Pojazd miał przewozić pasażerów, a przy okazji ubijać piasek, zostawiając za sobą utwardzoną drogę dla innych maszyn. Brzmiało to jak prawdziwa rewolucja transportowa.
Piasek kontra technologia
Niestety, fizyki nie da się oszukać. Piasek nie zachowuje się jak asfalt – nie ubija się trwale, tylko osuwa i przesypuje. Nawet największe koła nie rozkładały ciężaru tak skutecznie jak gąsienice. Każdy podjazd po wydmie kończył się stratą energii i ryzykiem ugrzęźnięcia.
Do tego dochodziły problemy techniczne: hydraulika lat 30. była bez szans w starciu z pyłem kwarcowym, a systemy chłodzenia pochłaniały ogromne ilości paliwa i wody. Logistyka na pustyni stawała się koszmarem, zanim pojazd w ogóle ruszył.
Historia w tle
Na domiar złego przyszedł Wielki Kryzys i widmo wojny. Stal i paliwo były potrzebne w czołgach, a nie w luksusowych hotelach na kołach. Projekt trafił więc do archiwów – i do wyobraźni artystów science fiction.
Dlaczego warto poznać tę historię?
„Statek pustyni” to nie tylko opowieść o niespełnionym wynalazku. To także lekcja pokory wobec natury i przypomnienie, jak technologia zawsze ściera się z kontekstem ekonomicznym i historycznym. To podróż do epoki, w której inżynierowie wierzyli, że gigantyczne koło i silnik wystarczą, by ujarzmić Saharę.
Jak się skończyło? Tego dowiesz się w filmie – i gwarantuję, że ta historia zostanie z Tobą na długo.
-
W latach 60. Ameryka i ZSRR eksperymentowały z pociągami odrzutowymi. Obiecały szybkość i nową erę podróży, ale przegrały z techniką, kosztami i ekologią. Poznaj historię futurystycznej wizji, która spaliła na panewce.