Suchoj T-4, zwany również „Setką”, to maszyna, która w chwili swojej premiery wzbudzała ogromne emocje. Zarówno za sprawą swoich technicznych możliwości, jak i przydomka „latający zbiornik paliwa”. Był to projekt, który śmiało przekraczał granice ówczesnych technologii lotniczych.
Historia powstania
W latach 50. XX wieku radziecki przemysł lotniczy stawiał na superszybkość, ogromny zasięg i możliwość przenoszenia ciężkiego uzbrojenia. Biuro konstrukcyjne Suchoja podjęło się ambitnego zadania stworzenia bombowca strategicznego zdolnego do przebijania się przez obronę przeciwnika.
Tak powstał projekt T-4, który po serii zmian przeistoczył się w Su-100. W tle kryła się również rywalizacja z projektem Tupolewa Tu-160 – bardziej zaawansowanym, ale kosztowniejszym rywalem.
Dane techniczne
- Napęd: 4 silniki turboodrzutowe Kolesow RD-36-41
- Pierwszy lot: 22 sierpnia 1972
- Prędkość maksymalna: 3200 km/h (Mach 3)
- Maksymalny pułap wynosił: 24 000 metrów (24 km)
- Zasięg: 7000 km
- Ładowność: 24 tony ładunku
- Długość: 44 m
- Rozpiętość skrzydeł: 22 m
- Załoga: 2 osoby
Cechy szczególne
- Awangardowa konstrukcja: Suchoj T-4 wykonano z tytanu i stali nierdzewnej, co pozwalało mu wytrzymywać wysokie temperatury podczas lotów z prędkością Mach 3.
- Specjalny system paliwowy: Wymagał tankowania w locie, co przyniosło mu przydomek „latający zbiornik paliwa”. Paliwo stanowiło aż 70% masy startowej!
- Kabina ciśnieniowa: Dla załogi przygotowano hermetyczną kapsułę, która miała wytrzymać ekstremalne warunki na wysokościach.
- Awionika na miarę przyszłości: Systemy nawigacyjne i celownicze były w swoim czasie jednymi z najbardziej zaawansowanych w świecie.
Operacje i ciekawostki
- Próby prototypu: Suchoj T-4 odbył ponad 100 lotów testowych, osiągając imponujące wyniki, ale jednocześnie wzbudzał wiele kontrowersji ze względu na koszty utrzymania.
- Zimnowojenne napięcia: Maszyna miała być odpowiedzią na amerykański XB-70 Valkyrie, ale radziecki rząd uznał, że rozwój Suchoj T-4 był zbyt kosztowny w porównaniu z innymi projektami strategicznymi.
- Dziedzictwo: Choć Suchoj T-4 nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej, wiele zastosowanych w nim technologii posłużyło do stworzenia bardziej zaawansowanych maszyn, takich jak Tu-160.
- Muzealne świadectwo: Jeden z prototypów Suchoj T-4 można oglądać w Centralnym Muzeum Sił Powietrznych w Monino.
Dlaczego projekt został skazany na porażkę?
- Ogromne koszty: Budowa i eksploatacja Suchoj T-4 była niezwykle kosztowna, a radziecka gospodarka nie mogła pozwolić sobie na finansowanie tak wymagającego projektu.
- Rywalizacja wewnętrzna: Tupolew Tu-160, mimo że bardziej zaawansowany technologicznie, okazał się tańszy w perspektywie długoterminowej, co przyczyniło się do porzucenia T-4.
- Problemy technologiczne: Konstrukcja z tytanu i stali nierdzewnej, choć imponująca, wiązała się z licznymi wyzwaniami produkcyjnymi i wysoką awaryjnością w testach.
- Zmiana priorytetów: Radziecka strategia wojskowa przesunęła się w stronę bardziej uniwersalnych i ekonomicznych rozwiązań.
Liczba wyprodukowanych egzemplarzy
Powstały zaledwie 2 prototypy Suchoj T-4, z czego tylko jeden był zdolny do lotów testowych. Drugi służył jako model do prób naziemnych. Obecnie jeden z prototypów znajduje się w Centralnym Muzeum Sił Powietrznych w Monino.
Suchoj T-4 był projektem odważnym, ale i problematycznym. Mimo to pozostaje symbolem śmiałości radzieckiej myśli technicznej. Czy właśnie takie eksperymenty mogą inspirować kolejne pokolenia konstruktorów?
-
Tu-160 to nie tylko bombowiec strategiczny – to narzędzie rosyjskiej polityki nuklearnej. Sprawdź, jak jego zaawansowana technologia i zdolność do przenoszenia broni atomowej utrzymują globalną równowagę sił.