Transport ponadgabarytowy lub też inaczej znany pod nazwą ponadnormatywny, krajowy lub międzynarodowy to z reguły przewóz ładunków, których rozmiary i masa przekraczają dozwolone prawnie normy poruszania się po drogach krajowych lub międzynarodowych. Do takiego transportu zalicza się m.in. elementy zaawansowanych konstrukcji przemysłowych, turbin wiatrowych, a także kadłubów samolotów.
Szczegółowe planowanie i organizacja transportu.
Bez wyjątku każdy transport ponadgabarytowy wymaga indywidualnego podejścia. Na pewno jednym z najważniejszych elementów takiego transportu jest proces samego planowania, podczas którego można przygotować plan całej trasy, dobrać odpowiedni pojazd, a także zadbać o ewentualne dostosowanie infrastruktury drogowej na czas przejazdu ładunku ponadnormatywnego. Zaplanowaniem trasy przejazdu powinni zająć się wysoko wyszkoleni eksperci z dziedziny logistyki, którzy są w stanie zaplanować transport w optymalny i najbezpieczniejszy sposób z uwzględnieniem dopuszczalnych norm zawartych obowiązujących przepisach o ruchu drogowym. Natomiast kolejnym etapem powinna być organizacja odpowiednich zezwoleń oraz ubezpieczenie przewożonego ładunku.
Odpowiednie zezwolenia.
Przy organizacji transportu ponadgabarytowego jest konieczne uzyskanie odpowiedniego zezwolenia. Wyróżnianych jest siedem kategorii zezwoleń na takie przewozy. Można je podzielić na następujące podgrupy.
Kategoria I określa drogę, którą będzie się poruszał dany transport, pozwolenie to ma na celu dopuszczenie do wyjazdu i dojazdu do wskazanego miejsca.
Kategoria II skupia się na pozwoleniach dla pojazdów wolnobieżnych, ciągników rolniczych, spychaczy, koparek, itp.
Kategorie III do VI wydawane są na dużo dłuższy okres, nie wskazują liczby przejazdów, numerów rejestracyjnych, a także dróg, którymi będą się poruszać pojazdy z ładunkiem. Wyznaczają przede wszystkim długość, wysokość i szerokość pojazdu wraz z ładunkiem. Określają również masę całkowitą z uwzględnieniem nacisku na osie.
Wyjątkiem jest zezwolenie V i VI, gdzie dopuszczalna masa całkowita wynosi do 60 t. Istnieją też pewne dodatkowe wymogi, do których przewoźnik ma obowiązek się dostosować.
Kategoria VII ma zastosowanie wówczas, jeśli parametry pojazdów ponadgabarytowych w zakresie masy, wymiarów czy nacisków osi przekraczają wymiary podane w powyższych kategoriach.
Zezwolenie na taki transport jest niezbędnym dokumentem uprawniającym do tego, aby przewozić po drogach publicznych ładunki o niestandardowych wymiarach. Koszt zezwolenia jest ustalany dla każdego indywidualnie na podstawie przebytej długości trasy oraz przekroczonych wymiarów.
Jakie ładunki obejmuje transport ponadnormatywny?
Wielkości przewożonych ładunków ponadnormatywnych są bardzo zróżnicowane, jedynym ograniczeniem może być tutaj możliwość wyznaczenia przebiegającej trasy oraz sama flota przewoźnika. Jakie ładunki są najczęściej transportowane w myśl obowiązujących przepisów o transporcie ponadnormatywnym?
- infrastruktura, np. przęsła mostów, wieże,
- elektrownie wiatrowe i inne rozwiązania dla branży energetycznej,
- ciężki sprzęt budowlany, drogowy, górniczy,
- linie produkcyjne i urządzenia przemysłowe,
- konstrukcje stalowe,
- maszyny rolnicze,
- magazyny i hale,
- zbiorniki.
Na szczęście w obecnych czasach szeroki wybór wyspecjalizowanych naczep umożliwia przewiezienie niemal każdego rodzaju ładunku ponadgabarytowego, ale zaplanowanie takiego transportu wciąż wiąże się z licznymi przeszkodami, transport drogowy nie zawsze to w pełni umożliwia.
Najczęściej napotykane problemy to m.in. ronda, wiadukty, mosty czy też wysokie krawężniki, gdzie modyfikacja trasy przejazdu jest problematyczna i kosztowna, a nieraz niemożliwa. Dlatego istotną rolę w przewozie ładunków ponadgabarytowych odgrywa transport mieszany, w tym kolejowy, lotniczy, morski i rzeczny, np. za pośrednictwem przystosowanych do tego barek rzecznych.
Zasady pilotażu transportu ponadgabarytowego.
Pilotaż ładunku to także bardzo ważne zabezpieczenie w postaci oznakowanego i odpowiednio oświetlonego auta, które ma za zadanie sygnalizować i prowadzić transport ponadgabarytowy. Pojazdy z takim ładunkiem muszą być pilotowane, jeżeli przekracza choć jeden z dopuszczanych wymiarów:
– długość 23 m,
– wysokość 4,5 m,
– szerokość 3,2 m,
– rzeczywistą masę całkowitą 60 t
Podsumowując
Odpowiednia ocena ryzyka oraz staranna analiza przyszłego partnera biznesowego z pewnością przyczynią się do zwiększenia bezpieczeństwa ładunków podczas organizacji transportu, ochronią firmę przed nierzetelnymi kontrahentami. Działania kontrolne oraz zwiększona czujność przedsiębiorców to podstawa i powinny stać się nawykiem (nawet w największym natłoku pracy), który w konsekwencji pozwoli na usprawnienie systemów organizacyjnych w firmie.