Jak wygląda nowoczesne lotnictwo wojskowe w wydaniu rosyjskim? Wystarczy spojrzeć na Su-57, który od lat wzbudza zarówno podziw, jak i kontrowersje. Rosjanie twierdzą, że to ich odpowiedź na amerykańskiego F-22 Raptora. Czy tak jest? Przyjrzyjmy się bliżej!
Historia powstania
Su-57, znany również pod kryptonimem T-50 w fazie projektowej, to dzieło Suchoja, legendarnego rosyjskiego biura konstrukcyjnego. Prace nad maszyną rozpoczęły się już w latach 90., gdy Moskwa dostrzegła potrzebę posiadania myśliwca piątej generacji, który mógłby konkurować z amerykańskimi projektami stealth. Pierwszy lot odbył się w 2010 roku, a produkcja seryjna ruszyła w 2019 roku.
Charakterystyka piątej generacji
Rosyjska propaganda określa Su-57 jako samolot wielozadaniowy piątej generacji. Zgodnie z powszechnie uznawaną definicją, maszyny tej generacji charakteryzują się:
- Technologią stealth: obniżona wykrywalność w zakresie fal radarowych, emisji cieplnych i elektromagnetycznych.
- Zdolnością do lotów supercruise: osiąganie prędkości naddźwiękowych bez użycia dopalaczy.
- Zaawansowaną awioniką: systemy sensoryczne, radar AESA i zaawansowane oprogramowanie wspomagające pilotaż.
Chociaż Su-57 spełnia wiele z tych wymagań, eksperci, w tym analitycy z amerykańskiego think tanku RAND, kwestionują, czy maszyna w pełni dorównuje standardom piątej generacji. Ograniczenia technologiczne w zakresie stealth czy supercruise mogą sugerować, że jest to raczej hybryda między czwartą a piątą generacją.
Dane techniczne
- Silnik: Izdelije 30 (docelowy), choć wiele pierwszych jednostek lata z ulepszonym AL-41F1.
- Prędkość maksymalna: Około 2 600 km/h.
- Maksymalny pułap: 20 000 metrów (około 65 600 stóp)
- Zasięg: Ponad 3 500 km bez tankowania.
- Uzbrojenie: Wielozadaniowy – rakiety powietrze-powietrze, powietrze-ziemia oraz bomby kierowane.
- Technologia stealth: Zastosowanie materiałów pochłaniających fale radarowe i zmniejszona sygnatura cieplna.
Cechy szczególne
- Technologia stealth: Redukcja wykrywalności radarowej i cieplnej, choć w porównaniu z konkurencją może pozostawiać niedosyt.
- Zaawansowana awionika: Integracja radarów AESA i nowoczesnych systemów zwiększa świadomość sytuacyjną pilota.
- Manewrowość: Wektorowanie ciągu pozwala na wyjątkową zwrotność w walce powietrznej.
- Uzbrojenie dalekiego zasięgu: Możliwość przeprowadzania ataków z dystansu spoza strefy zagrożenia.
- Wszechstronność operacyjna: Su-57 może wykonywać misje ofensywne, rozpoznawcze i strategiczne, dopasowując się do zróżnicowanych warunków taktycznych.
Pierwsze operacje
Su-57 po raz pierwszy został użyty bojowo w Syrii w 2018 roku – choć głównie w celach testowych. Pojawiły się jednak pytania, czy faktycznie jest to myśliwiec piątej generacji. Krytycy wskazują, że Rosja wciąż boryka się z problemami z produkcją silników i pełną implementacją technologii stealth.
Warto podkreślić że jeden z pierwszych egzemplarzy Su-57… musiał awaryjnie lądować, gdy podczas lotu technicznego zawiodły systemy! To przypomnienie, że nawet najnowocześniejsza technologia nie jest wolna od „chorób wieku dziecięcego”.
Zastosowanie w Ukrainie
Od początku agresji Rosji na Ukrainę Su-57 był uznawany za maszynę pokazową, część propagandowego arsenalu, a nie narzędzie bojowe. Brytyjski wywiad jednak ujawnił, że Su-57 jest używany przeciwko Ukrainie od czerwca 2022 roku, choć w bardzo ograniczonym zakresie:
- Samoloty wykonują misje bojowe, pozostając w przestrzeni powietrznej Rosji.
- Korzystają z broni dalekiego zasięgu, by uniknąć ryzyka zestrzelenia przez ukraińską obronę przeciwlotniczą.
Rosjanie wyraźnie unikają bezpośrednich starć, co poddaje wątpliwość zdolności stealth Su-57. Jeśli technologia nie zapewnia wystarczającej ochrony przed radarami i systemami rakietowymi, jej potencjał bojowy może być przeceniany.
Porównanie do innych maszyn
Podobnie jak w przypadku myśliwców MiG-31BM, taktyka stosowana wobec Su-57 polega na minimalizacji ryzyka utraty samolotów. MiG-31 używane są głównie do ataków na duże odległości przy pomocy pocisków R-37, co pozwala Rosjanom utrzymywać swoje jednostki w relatywnym bezpieczeństwie.
Podczas gdy MiG-31K, przystosowany do przenoszenia pocisków Kindżał, budzi grozę z powodu hipersonicznych zdolności pocisków, Su-57 wciąż jest stosowany w bardziej konwencjonalnych operacjach, co stawia go na poziomie bliższym generacji 4+ niż 5.
Problemy technologiczne
Rosja boryka się z wieloma wyzwaniami w produkcji i rozwijaniu Su-57:
- Silniki: Izdelije 30, docelowy silnik Su-57, wciąż nie został w pełni wdrożony. Wiele maszyn korzysta z AL-41F1, co ogranicza ich zdolności w zakresie supercruise.
- Niska liczba jednostek: Produkcja Su-57 odbywa się powoli, a Rosja posiada tylko kilkanaście egzemplarzy, co znacząco ogranicza ich wartość strategiczną.
- Koszt i utrzymanie: Wysokie koszty produkcji i eksploatacji sprawiają, że samolot jest rzadko używany, nawet w kontekście rosyjskiego lotnictwa.
Ciekawostki i wnioski
- Rosja priorytetowo traktuje ochronę Su-57, co sugeruje, że maszyna jest bardziej narzędziem prestiżowym niż bojowym.
- Ukraińska obrona przeciwlotnicza skutecznie wymusza ostrożność, co wystawia jej bardzo wysoką ocenę.
- Ataki na bazy lotnicze w głębi Rosji, takie jak Engels 2, dowodzą, że nawet dystans 700 km nie zapewnia pełnego bezpieczeństwa, co może wpływać na dalsze decyzje w sprawie rozmieszczenia Su-57.
Podsumowanie
Su-57 to technologiczny szczyt rosyjskiego przemysłu lotniczego, ale z licznymi zastrzeżeniami. Jego potencjał bojowy jest ograniczony przez niedostatki technologiczne i ostrożność operacyjną Rosji. W warunkach realnych konfliktów jego rola jest wciąż bardziej teoretyczna niż praktyczna. Czy Su-57 faktycznie dorównuje legendzie myśliwców piątej generacji? To pytanie pozostaje otwarte.
FAQ: Często Zadawane Pytania?
Ile sztuk Su-57 posiada Rosja?
Rosja posiada około 12-15 egzemplarzy Su-57, a tempo produkcji pozostaje wolne.
Czy Su-57 jest dobry?
Su-57 to zaawansowana maszyna, ale jej rzeczywista skuteczność bojowa jest kwestionowana, szczególnie w porównaniu z konkurencyjnymi myśliwcami piątej generacji.
Jakie kraje mają Su-57?
Obecnie Su-57 jest używany wyłącznie przez Rosję.
Ile kosztuje jeden Su-57?
Szacunkowy koszt jednego Su-57 wynosi około 35-50 milionów dolarów, w zależności od specyfikacji.
Jaki jest odpowiednik Su-57 w NATO?
Najbliższym odpowiednikiem Su-57 w NATO jest amerykański F-22 Raptor, choć różnią się one technologią i zastosowaniem.
Czy Rosja straciła Su-57?
Do tej pory brak potwierdzonych informacji o utracie Su-57 w wyniku działań bojowych.
-
F-14 Tomcat to nie tylko legenda Marynarki Wojennej USA, ale i bohater kinowego hitu „Top Gun” z Tomem Cruisem.